מיין שול אין פוילין

מיין שול אין פוילין

אזוי ווי איך האב ציגעזאגט יידישיסט,דערצייל איך וועגן די שול ווי איך האב זיך געלערנט אין פוילן.די שול איז געווען מטעם משרד לחינוך ולתרבות עברית ע"י מרכז ה"חלוץ" בפולין.דער נומען פין דער שול איז געווען:בית הספר ע"ש לוחמי הגיטאות בוורוצלב.(וורוצלב פאר דער צווייטע וועלט קריג איז געווען א דויטשישע שטאט -ברסלאו).דוס איז געווען א העברעישע שול ווס האט זיך געפינען אין א געביידע מיט א סאך צימערן אין צווי צי דריי שטעק. מען האט געלערנט:1)עברית 2)פולנית 3)יידיש 4)תנ"ך 5)הסטוריה ישראלית 6)הסטוריה פולנית 7)חשבון 8)גיאוגרפיה 9)ידיעת ארץ ישראל 10)טבע 11)ציור 12) מלאכה 13)זמרה 14) התעמלות. איך גלייב אז עס זענען געווען זיבן אבער אכט קלאסן. אין דער שול האבן זיך געלערנט אין 1948 בערך 150-200 תלמידים, אפשר א ביסל ווינציקער. דוס איז געווען א ציוניסטישע שול ווייל מען האט א גאנצע צייט גערעט וועגן עולה זיין קיין ארץ ישראל. אף די ווענט אין די קלאסן זענען געווען געמולטע בילדער פין יינגע חברה וווס בארבעטן די ערט פין א קבוץ.מען האט אינץ ארצויגן מען זאל ליב האבן דוס לעיבן אין לאנד. מיין לעיריקע אין דער דריטער קלאס(כתה) האט געהייסן צפורה(פייגע) רוזנפלד.זי האט אינז דערציילט אז זי וועט פורן אין קארצן קיין ארץ ישראל אין זיך באזעצן אין דעם קבוץ "לוחמי הגיטאות".איך וואלט זייער געוואלט וויסן צי זי ווינט ביז היינט אין דעם קבוץ,און ווס עס הערט זיך ביי איר. אין דער שולע איז אין יעדער יידישער יום טוב פארגעקומען פארשטעלונגען פין די תלמידים.(איך האב א בילד ווי יעך שטעל פאר וועגן חנוכה). אין 1950 האט די קומוניסטישע רעגירונג פאמאכט די שולע חאטש מען האט געלערנט די פוילישע שפראך און מען האט געזינגען דעם אינטרנציונל. די שפראך עברית ווס איך האב זיך געלערנט אין דער שול איז מיר ציניץ געקומען ווען איך בין געקומען אין לאנד אריין.עס האט נישט געדארט אפילו אפילו א יאר אין איך האב געקענט זייער גיט די העברעישע שפראך. איך ווינטש אלע חברים פין דעם פורום א פריילעכן יום טוב.חג שמח!!
 

grinberg

New member
אַ מעשה מיט 55 יאָר צוריק

מע האָט אַ מאָל געלערנט יידיש אין שולעס? עס איז מיר זייער אינטרעסאַנד
 
די קענסט רעכענען

ווס ווינדערסט זיך אזוי.דוס איז א יידישע שפראך,אין פוילן האבן אסאך יידן גערעט אפילו אין דער גאס יידיש מען האט זאך נישט געשעמט.די שולע ווס איך האב דערציילט איז געווען איינע אין דער שטאט.און פאר דער קריג איז געווען א רייכער קולטור פין יידיש.
 

fanti

New member
אין וילנע איז געווען אה יידיש שול

מיין מאמע פלעגט דארצעילן וי זי איז געגאנגען צו פוס (ברגל) אה לאנגע, לאנגע וועג צו איר יידיש שול. איך מיין אז זי האט גערעט אויף 6 קילומטר צום שול.
 
דרײַ שפּראַכן ?

ס´מיר זייער מאָדנע אַז מ´האָט געלערנט סײַ העברעיִש און סײַ ייִדיש… וואָס מיינסטו מיטן אויסדרוק "מיר האָבן געלערנט: עבֿרית, פּולנית, ייִדיש", אויסגעלערט פּרעפֿעסיאָנעל די דרײַ שפּראַכן ? בדרך-כּלל ווער ס´האָט געלערנט העברעיִש האָבן נישט געלערנט ייִדיש און אויף פֿאַרקערט.
 
מייַן מאַמע

מייַן מאַמע ע"ה האָט געלערנט העברעיִש, ייִדיש און פויליש. דער אמת איז אַז ווען זי האָט געהאַט שיעורי בית אויף פויליש אירע חבֿרטע האָט דאָס געמאַכט און ווען זיי האָבן געהאַט שיעורי בית אויף העברעיִש האָט מייַן מאַמע דאָס געמאַכט. די רעזולטאַט אין געווען אַז מאַמע האָט נישט געוווּסט קיין פויליש און די חבֿרטע האָט נישט געוווּסט קיין העברעיִש.
 
גאַנץ זיכער.

איך האָב נישט וועמען צו פֿרעגן. אָבער אַלע אירע ברידער וואָס זייַנען געבליבן אין פוילן האָבן געלערנט אין תרבות.
 
אפֿשר ביסט דו גערעכט

זיי האָבן געלערנט אין העבריִש און אויך געלערנט פויליש. און ייִדיש איז געווען נאָר די מאַמע לשון. העבריִש און ייִדיש זייַנען געווען בייַ איר ווי די זעלבע שפראַך.
 

fanti

New member
איך מיין אז מיין מאמע האט .....

אויך געלערנט אין תרבות ... פארדעם האט צי מיר דארצעילט אז זי איז געגאנגן אה לאנגע וועג
 

fanti

New member
פון וילנע איך געדעינק נישט די גאס

איך האב דורט בארזוכט מיט אפאר יאר צוריק ... דאן האבן מיר געפורן מיט אסאך ליטווישע יידען פון גאנצע וועלד צו מאכן אה מצבה אין "אָה קָא פֲע " וו מיין מאמע האט געווען.. און מיר זאינען געווען אין פאנאר , דורט זאינען אומגעקומען מיין טאטעס עלטערן ברידער און שוועסטער.
 
מייַן מאַמע איז פֿון אַ שטעטל

נאָענט צו ווילנע - וואָראָנאָווע און אירע ברידער האָבן געלערנט אין תרבות אין ווילנע. אַ יאָר צוריק האָט מייַן ברודער געפֿאָרן קיין ווילנע. ער האָט דאָרטו געפֿונען, ווו תרבות איז געווען אַ בילד פֿון אונדזער זיידע וואָס איז געווען אַ לערער דאָרטן.
 
מיט פאקטן קעמען זאך נישט דיסקוסירן

איך האב נישט סתם געשריבן פין מיין זכרון.איך האב א שוויידעסטווע(תעודה) פין די פערדע קלאס און דארט שטייען געשריבן אלע מקצועות ווס מען האט געלערנט.מען האט געלערנט יידיש מיט איין לעירע ווס איז געווען אויך א יידישאר שרייבער,און מיט א אנדערן לעירער געלערנט זיך עברית פרוסט פשוט. איך קען דוז אלעס אויסווייזן סאיז נישט סתם פיסטע רייט.
 
אמת

איך האָב נישט געזאָגט אַז סע קען קיין מאָל נישט זײַן אַז מ´האָט געלערנט ייִדיש און העברעיִש, אָבער בדרך-כּלל איז דאָס אַזוי געווען. אין "תּרבות-שול" האָט מען נישט געלערנט ייִדיש און דאָס איז אַ פֿאַקט. די שול וווּ דו האָסט [איך האָף אַז איר! לאָזט מיר אײַך "דוצן", איך האָב נישט קיין כּוח צו שרײַבן אַנדערש] געלערנט איז נישט געווען קיין "תּרבות-שול" און דעריבער איז דאָס טאַקע מעגלעך כאָטש דאָס איז גאַנץ זעלטן. אַ גוטן יום-טובֿ
 
למעלה