ס´דא א חילוק צווישען דאמפף מיט

[מוזר]

ס´דא א חילוק צווישען דאמפף מיט

פארע?

 

[מוזר]

נועם?

 

[harms]

איך ווייס נאר אז "פארע" איז פון

רוסיש און "דאמפף" איז פון דייטש. כנראה, זה אותו הדבר

 

[הירשל ציג]

קיטור ואדים

עקרונית כנראה ש"פארע" ו"דאמפף" הם אמנם אותו דבר. אבל אף כי שמעתי שישתמשו ב"דאמפף" לקיטור, אבל מעולם לא שמעתי שישתמשו ביידיש במלה זו לציון אדים העולים מהקפה החם. במשמעות זו שמעתי רק "פארע". בגרמנית משתמשים ב"דאמפף" גם לאדים.

 

[מוזר]

וואלה,הערשעל יעצט קענסט מיר זאגען,

אין יידיש, די חילוק צווישען קיטור און אדים?

 

[גאטליעב]

ביי אונדז האט מען גענוצט

´פארע´ אלץ ´אדים´, און דומפ אלץ ´אויר לא טוב במקום סגור´. כמו בעברית: חנוק פה. ביידיש: ס´איז פארדומפעט...

 

[הירשל ציג]

קיטור ואדים

די ריינע אמת איז, אז על פי חכמת הדקדוק איז ניטא קיין חילוק צווישען קיטור און אדים. אבער די לעבעדיגע שפראך האט באשאפען א גרויסען חילוק: "קיטור" איז די שטארקע שטראם וואס קען שטופן א שיף און א באן (ספינת קיטור ולא ספינת אדים), און ס´איז אלעמאל פארבונדען מיט א מאשין. אבער "אדים" זיינען די איידעלע פארע וואס קומט פון די הייסע גלאז קאווע (מהכוס עולים אדים ולא עולה "קיטור"). די זעלבע זאך איז אז פון ים גייען "אדים" וואס פון זיי ווערט רעגן, אבער בשום אופן גייט ניט פון ים "קיטור" (סיידען פון א "גייזער").

 

[מוזר]

א גוטען הר´ גאטליעב, שוין לאנג נישט

געהערט פון אייך. דומפ און דומפיג איז אן אנדערע ווארט בכלל. וואס הערט זיך?

 

[גאטליעב]

בארכאשעם אלעס אין ארדענונג

און וועגן ´דאמף´, מיין איך אז עס האט יא צו טאן איינס מיטן אנדערן, ווייל ´הבל´ אין יידיש (מיין איך) ווערט אויך געטייטש ווי ´אדים´: דאמף.

 

[מוזר]

דער אמת, מיר איז אויכעט

איינגעפאלען ביי אסוציאציע די ווערטער קיטור מיט אדים אבער אז איך האב אריינגעטראכט האב איך געזעהן אז איך ווייס נישט די אונטערשייד צווישען זיי. ס´ריכטיג, אז פאר א קליינע פארע זאגט מען פארע, אבער איך האב שוין געזעהן אין ביכער אז מ´זאל שרייבען "די דאמפף האט האט זיך געהייבען אין מקוה, פארנעפלענדיג זיין געזיכט" צו עפעס עהנליך, נישט היינטיגע ביכער נאר פון פאר די קריעג. איך האב געקלערט אז ס´האט סתם אזוי צו טאן מיט די גרויסקייט, נישט מיט מאשינען, אבער איך האב געוואלט הערען וואס אנדערע זאגען.