תּורה און ספּאָרט / דער טונקעלער
תּורה און ספּאָרט דאָס געזאַנג פֿון ייִנגל מאת
יוסף טונקל – "
דער טונקעלער" (1949-1981). ****** מײַן גוף איז אין חדר און איך בין אין לאָס-אַנדזשעלעס. ווי אַזוי קען איך לערנען, ווי אַזוי קען איך תּופֿס זײַן וואָס אַביי און רבֿא זאָגן? אַז דאָרטן לויפֿט מען, דאָרטן שפּרינגט מען, דאָרטן שווימט מען, דאָרטן האַלט מען אין איין יאָגן, דאָרטן האַלט מען אין איין שלאָגן רעקאָרדן. הוי אמר אַביי... וואָס אַרט מיך, וואָס ער זאָגט? אַז מײַן מוח טראָגט אַהין... מײַן זין איז דאָרט מיט קוסטאַטשינסקין. און סיעדלעצקין און פּיעסקעויטש. און נאָך אַזעלכע גרויסע אמוראים און תּנאים... ---------- הוי תּנו רבנן... און אין קאָפּ ליגן מיר פֿאָנען, טשעמפּיאָנען. וואָס גייט מיר אָנען די סוגיה פֿון תּגרי-לוד, און קוצו-של-יוד, און רש"י און מהרש"א, און פּומפּדיתא און נהרדעא. אַז מײַן קאָפּ אין גראַדע אויף דער אָלימפּיאַדע, און זוך די נײַעס פֿון פֿרײַלין ווײַס, און וואָלאָשעוויטש, און מרת סכאַבינסקאַ, און האשה קאָנאָפּאַצקאַ, אונדזער שטאָלץ און אונדזער צאַצקע וועלן זיי דאָרט שפּילן! וועלן זיי געוווּנען? געוואַלד! איך גיי אַראָפּ פֿון זינען! ---------- און נורמי! דער גרויסער נורמי! דער רץ-כּצבֿי – צי וועט ער לויפֿן? און וווּ? אויף וואָסער אופֿן? הוי שור שנגח את הפּרה!... איך לערן אין גמרא, און ס´אַ סבֿרא, אַז אין זינען ליגט מיר גאָר דער "באַל", און ווער וועט מאַכן דאָרט "אַ גאָל"? און וויפֿל מאָל? וואָס זאָגט בית-הלל? וואָס זאָגט בית-שמאי?... און מיר טשיקאַווע איז גאָר די פּלוגתּא פֿון די בראַווע, שטאַרקע שמעלינג, שאַרקע. וועלן זיי זיך דאָרט באַטיילן? אָדער ניין? און ווער וועט וועמען בעסער געבן אין די ציין?... ---------- הוי, הוי, אמר רבֿא, הוי הוי, אמר אַביי! און וואָס איז מיט דעם ווײַטשפּרונג? און ואָס איז מיט דעם הויכשפּרונג? שטאַבשפּרונג, און דיסטאַנצשפּרונג? וואָס איז דאָרט מיט דעם דיסקוואָרף? שפּיזוואָרף, און דער קוילוואָרף? קווערלויף, סתּם-לויף, און שטאַפֿעטן-לויף?... ---------- הוי, אמר רבֿא, און אַביי, און ר´ גמליאל, און ר´ יוסי הגלילי, און ר´ יוחנן בן-זכּאי, און מר-בר-רבֿ-אַשי, אַז מײַן האַרץ איז מיט קאַלילי און מיט מיזאַיאַקי, לעטינען, און קאַוואַמאַשי. ---------- מײַן גוף איז אין חדר און מײַן קאָפּ איז אין לאָס-אַנדזשעלעס – ווי אַזוי זאָל איך קאָנען לערנען? פורסם ב"
דער מאָמענט", 23, נומ´ 188, אויגוסט 14, 1932, ז´ 4. בשיר מופיעים שמות ספורטאים פולנים-יהודים שהשתתפו באותה שנה באולימפיאדה, אין טעם לחקור עליהם, הם היו מפורסמים מאוד בזמנם וכמות החומר עליהם בעיתונים תעיד, ודיהם שמופיעים כאן. "
ספר ההומרסקות ביידיש" (הקדמה וביאור ע"י פרופ´ יחיאל שיינטוך), אוסף קטעי הומור שפירסם במשך השנים בעיתונות יידיש בפולין. ניתן להשיג בחנויות הספרים. (השיר המובא למעלה אינו מתוך הספר הנ"ל).
