צווישן יונה... / יעקבֿ פֿרידמאַן
[קובץ PDF של השיר באותיות גדולות ומאירות עיניים מצורף. מומלץ מאוד] דער חילוק צווישן יונה-הנבֿיא און יונהלע שוסטער פֿון יעקבֿ פֿרידמאַן ********* א דער ים בײַם יפֿוער ברעג איז אַלץ דער זעלבער ים. די יפֿוער זון – דאָס אַלטע וועלט-אויג, דער ווינט - דער אַלטער וואַנדערער. נאָר דער מאַן צווישן ים און ווינט און זון, בנאמנות שלי, ער איז אַ שפּאָגל-נײַער אַנדערער. - גאָט, שרײַט דער מאַן, פֿאַרהוילענער גאָט, וואָלט דיר אײַנגעפֿאַלן אַ רוף צו טאָן ווי אַ מאָל: יונה! יונה, אַזוי און אַזוי, אײַל און טו מײַן ווילן, גיי קיין נינווה און שטראָף דאָס פֿאָלק, אָדער גיי און אַמפּער זיך מיט מילן. ניין, יונהלע שוסטער וואָלט נישט, ווי יונה-הנבֿיא אַ מאָל, אויסבאַהאַלטן זיך פֿאַר גאָט... הוי, הוי, ווען איך וואָלט דערהערט דײַן קול, אַ שפּרונג געטאָן איך וואָלט, הנני, איך בין דאָ! שיק מיר, האַר, נישט קיין חילוק וווּהין, אַבי טו מיר עפּעס. איך וואַרט נישט אויף קיין שׂכר, איך מאָן פֿון דיר גאָרנישט, גאָרנישט חוץ שליחות לשם שליחות. איך וויל וויסן אַז ביסט דאָ, און אַז דער בידנער יונה איז אויף אַ שטיקל מיוחס, אַז אַלץ אין דער וועלט איז געחשבונט בײַ דיר, די זון אויפֿן הימל, דער זשוק אויפֿן באַרג, און אַז דײַן וועלט איז נישט קיין פּוסט-און-פּאַסער לונאַ-פּאַרק. דאָס היינציקע וואָס עס פֿעלט דײַן יונהן אין דער וועלט איז אַ גאָט אויף דער וועלט. גאָט, גיב מיר אַ גאָט, און איך שענק אַוועק אַלע תענוגים פֿון עולם-הזה... אַזוי האָט געטענהט יונהלע דער יפֿוער פֿילאָסאָף, תשי"ח, אין אַ לבֿנה-נאַכט אויף דער יפֿוער פּלאַזשע. ב אַ שוסטער איז יונה, אַ פּראָפֿעסיע, ווי באַוווּסט, פֿאַר פֿילאָסאָפֿן. מע זיצט אויפֿן פֿוסבענקעלע; מע קלאַפּט די פֿלעקלעך אין שיך. און מע קען טראַכטן: געגליכן איז, מישטיינס געזאָגט, דער אייגענער "איך" אויך צו אַזאַ מין פֿלעקל, אַרײַנגעקלאַפּט אין קאָסמישן שוך, צוזאַמען מיט די אַנדערע פֿלעקלעך, די זונען און פּלאַנעטן. נאָר די קשיא איז: צי טוט עמעצער אין דאָזיגן פּאַנטאָפֿל טרעטן, צי אפֿשר, חלילה, איז עס אַ ליידיקער פּאַנטאָפֿל אָן פֿיס, אַ ליידיקער שוך אין פּוסט-און-פּאַסן לונאַ-פּאַרק. אַזוי טראַכט יונהלע און פּלוצעם דערפֿילט ער אַ האָריקע האַנט אויפֿן קאַרק: יאַנקל פֿישער שטייט און סודעט אים – איר שלאָפֿט, ר´ יונה? - ניין, איך שלאָף נישט, שמייכלט ער תּמימותדיק ווי אַ קינד – נעמט, אײַערע שיך זענען פֿאַרריכט שוין, זאָגט ער – נעמט זיי און טראָגט זיי געזונט. יאַנקל פֿישער נעמט די שיך, בלײַבט שטיין אַ ווײַלע, טוט אַ קראַץ זיך אין אויער און אַ זאָג ווי צו זיך: - הוי, ר´ יונה, וויפֿל איז דער שיעור צו הויזן איינינקער אַליין? אַ מענטש איז אַ מענטש און נישט קיין בידנער וואָרצל כריין. אַפֿילו פֿייגל האָבן זייער הויזגעזינד אין די נעסטער. יונה שווײַגט, ער ווייס: דאָס רעדט דער פֿישער אים אַ שידוך, זײַן ייִנגערע שוועסטער, אַ מויד אַ פֿאַרזעעניש, טעג גאַנצע שטייט זי אין פֿיש-קראָם, און עס שמעקט פֿון איר מיט ים-שוים און פֿישענע שופּן און אירע אויגן זענען פֿישיש-טעמפּ. קלאַפּט יונהלע אַרײַן אַ פֿלעקל אין דער פּאָדעשווע און טוט אַזוי צו זאָגן: - מיר פֿעלט נישט קיין ווײַב, ר´ יאַנקל, איך דאַרף אַ בעל-עגלה צום וואָגן. עץ פֿאַרשטייט? איך וויל פֿילן, אַז עמעצער האַלט די לייצעס אין די הענט, אַז עמעץ פֿירט דעם וואָגן, איז צו פֿירן מסוגל... ציט יאַנקל די צעוואַקסענע פּלייצעס: עפּעס מישט איר, ר´ יונה, קאַשע מיט באָרשט מיט לאָקשענעם קוגל. - איך? איך מיש נישט, ר´ יאַנקל, עמעץ מישט, נאָר מיר זעען נישט דעם מישער. און יונה צעלאַכט זיך אויפֿן קול, בעת עס טראָגט זיך אָפּ דער רויטבאָרדיקער פֿישער. [המשך בתגובה הבאה]