קול נדרי

[קאַטאָוועס]

קול נדרי

לכבוד יום הכיפורים המשמש ובא מצאתי בבית גנזי השירים שיש לי במחשב ביצוע של קול נדרי בנוסחאות שונות: אשכנזי, ספרדי וכו´

 

[ייִדישיסט]

יאָם-קיפּער, מע דארף טשוּווע טאָן

ווער ווייסט פאַר וואָס וויינט מען אַזוי ביטער ווען דער חזן הייבט אָן מיטן "קול-נדרי". וואָס איז געשען, אַ הערד-ציטערניש? סך-הכּל התּרת-נדרים, וואָס איז דער געוויין? פּראָפ. עמנואל עטקעס, האָט מיר אַ מאָל געזאָגט אַז ער מיינט אַד די סיבה איז דער פּחד פון די גוייִם, טאָמער וועלן זיי פאַרשטיין וואָס דאָס מיינט דער התּרת-נדרים. די גוייִם וועלן גליַיַך באַשולדיקן די ייַדן אַז זיי זענען נישט ערלעך און לויאַל אין מסחר וויַיַל וואָס זיי זאָגן צו זענען זיי נאָכדעם מבטל. איך מיין אַז די סיבה איז עפּעס אַנדערש, איך וויל הערן וואָס איר (צדיקים שלי) מיינט דערפאַר.

 

[מאדאם באטרפליי]

ואס איז דארף? ואס איז טאן?

ואס איז געזאגט? ואס איז מיינט? אבקש לתרגם לי את רוח הדברים של הקטע הזה הוא מסקרן אותי

 

[grinberg]

אַ גוטע שאלה!

איך האָב קיין מאָל נישט געווינט, אָבער די וואָס וויינען איז דאָס ויַיַלללל.... אממממ.... איך ווייס טאַקע נישט...

 

[yaely2]

יידן מאכט תשובה

שלום עליכם, איך האב געלערנט אז ווערטר אין יידיש ואס קומען פון עברית, שרייבטן אזוי וי מען שרייבט זיי אויף עברית, אפילו מען ליינט זיי אנדערשט. א דאנק

 

[ייִדישיסט]

כתבתי כך בצחוק

את צודקת לגבי האיבחון בין מילים שמקורן עברי לבין מילים אחרות.

 

[ייִדישיסט]

אז אני אשאל בעברית:

למה בוכים ב"כל-נדרי, למה מה קרה ? (זה עברית, לא?) זה הרי בסך הכל "התרת נדרים", מה הביג-דיל ? אני רוצה תשובה מלומדת, רבותי. [איך זה שאף אחד לא שם לב שטעיתי וכתבתי "קול-נדרי" במקום "כל-נדרי", האם זה בגלל שלא קראתם את זה?]

 

[grinberg]

חכמים הזהרו בדבריכם!

הרב יידישיסט אתה צריך להזהר יותר, אתה האדמו"ר מיידיש ואנשים לומדים ממך איך לכתוב, אז כשאתה כותב בצחוק תעשה איזה סימן כמו זה

אותו דבר לגבי ה´קול נדרי´ אני חשבתי שבאמת אומרים ´קול נדרי´ כאילו הקול של הנדרים, ווער ווייס אויב נישט וועגן דעם האָב איך קאַליע געוואָרן...

 

[ייִדישיסט]

טאָדאַ ראַבאַ ../images/Emo67.gif

"כאַכאָמים היזאָאָרו בעדיוורייכעם", כך כתבו בברית המועצות עד השנים האחרונות, וכך גם כתבו תקופה מסוימת בארצות הברית אבל מהר מאוד הבינו את האיוולת בכתיבה הזאת.

 

[ELI105]

מזכיר לי סיפור אמיתי ומשעשע

שני יהודים חרדים שנסעו לגרמניה נכנסו למונית והסבירו לנהג ביידיש לאן לנסוע הנהג שואל אותם "מאיזה כיוון לנסוע" .. אז אחד עונה לו,"סאיז נישט קיין נפקא מינא". (מובן שהנהג לא ממש הבין אותו) D-:

 

[grinberg]

אני הייתי אומר

ס´נישט קין חיליק (עס איז נישט קיַין חילוק)

 

[fanti]

גרינברג - איך האב אה פראגע פאר דיר

און דו מוסט מיר נישט ענפערן אויב ס´איז דיר נישט איין גענעם. לעצטנס רעדסטו ועגען דיין "יציאה בשאלה"... אזיי פארשטיי איך און מיר ועיסן אז דו בינסט געווען אין אומן .. גרינברג, "וי געייט די קאטץ איבער´ן וואסער" ? (איך עובר החתול מעל המים) איך פרעג נישט וועגן פרומע מענטשן וואס גלעייבן און פארן (או משחקים אותה, מאמינים) איך פרעג וועגן מענטשן וואס זאגען אז זיי גלייבן ניש, און פארן. בתרגום חופשי ,

הבהרה (שלא חייבת בתשובה אם לא נח לך לענות) לחילונית גמורה מדוע אדם המציג עצמו כיוצא בשאלה נוסע לאומן, כמאמינים או המתחזים למאמינים.

 

[grinberg]

צום ענדע בין איך נישט געפאָרן

קיַין אומאַן, איינער האָט מיר פאָרגעלייגט אַ כאַרטע (כן ´כאַרטע´ זה ביידיש! וזה לא בא מ´כרטיס´) אומזיסט האָב איך געקלערט צו פאָרן, וואָרום איך בין געווען אַ ברעסלאַווער און כ´אָב געביינקט צו אַ אומאַן...

 

[fanti]

נו, און פארוואס בינסטו נישט געפורען

וועיסט אוודע וואס מעזאגט אף ווער עס נעמט נישט אה אומזיסטע פאדארעק(מתנות). איך ווינץ דיר אויפן נאייע יאר זאלסט האבן אלעס וואס דו ווילסט אין לעבען. אני מאחלת לך ולחבריך שתצליחו בדרך הקשה בה בחרתם ושתהיה לכם שנה טובה.

 

[מתנדב]

אני לא יודע יידישיסט, היכן בוכים

בכל נדרי, באונז מווינט נישט.

 

[fanti]

../images/Emo63.gif קען זאיין אז נאר דער מומענט

נעמט מען פארשטעין אפאר זאכן ומכים על חטא...

האסט געפרגט, האב איך גענטפערט... זייער "עיידעל"

 

[בעסאראבער זשלאָב]

../images/Emo79.gif דער ניגון פון כל נדרי

איך מיין אז ווען מע הערט דעם ניגון פון כל נדרי, דערמאנט זיך יעדער מענטש כלערליי זאכן וואס מע האט פארגעסן. יום כיפור ברענגט זכרונות פון קינדערהייט, פון די אלע גוטע כוונות אאז"וו... אגב - ס´איז דא א מעשה וואס מען פלעגט פארציילן, אז דעם ניגון פון כל נדרי האבן די אנוסים פון שפאניע געשריבן, ווען זיי האבן בסודי-סודות געדאוונט אום יום כיפור אין שפאניע. די מעשה איז נישט אמת, ווייל דער ניגון זינגט מען נאר ביי די אשכנזים, און ביי קיינער ספרדישער יידישע קהילה! גמר חתימה טובה אלע!

 

[קאַטאָוועס]

בדקתי וראיתי שהקובץ לא עולה

קול נדרי