קיבינימט דער שין-דלית זאָל עם נעמן

[grinberg]

קיבינימט דער שין-דלית זאָל עם נעמן

אין זיַין טאַטן טאַטנס אריין, כ´אָב יעצט אריבער אַ טעסט, און ער האָט מיר שטאַרק אַ ברעקס גיטאָן ביַים פירן, זאָל ער גיין צו אלע רוחות און זאָל עם חאַפן דער ניֵיפל אמן ואמן

מע קען מיינען אַז איך קען נישט פירן, לצערי פיר איך שוין אַ סאַך ציַיט אויפן כביש (אָן אַן ערלויבונג), און כ´אָב קיין מאָל אַ טעות נישט געמאַכט...

 

[1haam]

כ´האב נישט פארשטאנען

דו האסט מצליח געווען אדער נישט? לויט די שעלטן, דו האסט נישט. גיי אריין, פאר, איך דארף זיין אין צפת זיבן אזייגער (דזשיגאן). בכל אופן, זאל זיין מיט הצלחה די צווייטע מאל.

 

[יונה דער בייגל בעקער]

לצערי = צו מיַין גרויסן בדויערן

כביש =

(יִידישיסט, קאַטאָוועס, אהער!). און צום עצם זאַך- שטאַרק זיך, קיינער פון אונדז האָט ניט אַראָפּ געקומען אויפן זינדיקן ערד ע"מ לעקן האָניק. הם יאבדו אבוד ואתה תעמוד

.

 

[grinberg]

כביש האָט אַ סאַך בעדיַיטונגען

עס ווענדט זיך ווו זיַינען די יידן געווען, אַ זעלכע זאָגן סטריט שטראַסע רעכאָוו גאַס א.ד.ג. יישר-כח האָסט מיר זייער באַרויִיגט

 

[יונה דער בייגל בעקער]

רחוב = גאַס, כביש=../images/Emo35.gif

און זיַי אזוי גוט (פון דעסטוועגן- בעסער ווי מיַין יִידיש

), אַנטפלעק מיר וואָס מיינט דאָס "באַרויִיגט"?

 

[grinberg]

הִרְגִיעַ = באַרויִיגט

 

[יונה דער בייגל בעקער]

אַ, באַרוהיקט מיינסטו...

 

[קאַטאָוועס]

כביש כרחוב מרוצף - שליאַך

דרך ראשית - שאָסיי. זה על פי המילונים. האמת שמעולם לא שמעתי מאמי ע"ה אף אחת מהמלים האלה. זי איז געגאַנגען אויף דער כביש ניט אויף אַ שליאַך.

 

[ייִדישיסט]

הנה הפתרון

גאַס = רחוב, ולא כביש. לגבי היידיש הישראלית: אם מי שמדבר יידיש מינקותו לא יודע איך אומרים כביש ביידיש, ובו בזמן נוסע כל יום על הכביש, סימן שכביש ביידיש זה "כביש". פשוט, לא ? ביידיש הקלאסית השתמשו בשלושה ביטויים: 1) וועג - דרך, בין מרוצפת ובין לא. 2) שליאַך - כביש מרוצף. 3) שאָסיי - כביש רחב, שדרה. המילה הזאת צרפתית במקור, אך יהודי מזרח-אירופה השתמשו בה לתאר רחוב ראשי.

 

[1haam]

שאָסיי שמעתי מדזשיגאן

אם אינני טועה, שמעתי את המילה הזו במערכון של הנ"ל, ואמנם צלצלה לי צרפתית. מדובר שם על דזשיגאן התייר שנהג האוטובוס בארץ עוקץ אותו ואומר:"אויף אזא פנים וואלט איך געטאן א פאר הויזן..." (דזשיגאן גם היה נוהג לצחוק על אפו הארוך). דאס איז נישט די וועג 1העם

 

[בן אהרון]

שמעתי.

הורי התגוררו בעיירה, בפולין. ברחוב שנקרא "ווארשעווער שאסיי" (דרך וורשה) כחמישים קילומטרים צפונית לוורשה.

 

[יונה דער בייגל בעקער]

שליאַך איז פון אוקראַאיניש.

 

[harms]

אָָדער פון בעלארוסיש

 

[יונה דער בייגל בעקער]

קען אויך זיַין, פון פויליש.