האַלאָ, עמעצר איז אין פאָרום ?
- פותח הנושא ייִדישיסט
- פורסם בתאריך
פון ארבעט איז נאך...
קיינער נישט געטארבן, אבער פאר וואס זאל איך פראבירן? אגב דעם, האב איך השאלה. ס´איז דא עקצענט´ן וואס מזאגט "קיין פראגע" (לא שאלה) אין אנדערע זאגטמען "קיין פראגע נישט" (לא שאלה). דהיינו וואו מיינט "קיין" - "נישט", און וואו לייגטמען צו - צו דעם "קיין" א"נישט"? צו דען ווייסט איר וועגן וואס איך רעד, צו עס איז שטותים? איך האף אז איר פארשטייט בכלל וואס איך וויל...
א גוט מארגן אייך
))
קיינער נישט געטארבן, אבער פאר וואס זאל איך פראבירן? אגב דעם, האב איך השאלה. ס´איז דא עקצענט´ן וואס מזאגט "קיין פראגע" (לא שאלה) אין אנדערע זאגטמען "קיין פראגע נישט" (לא שאלה). דהיינו וואו מיינט "קיין" - "נישט", און וואו לייגטמען צו - צו דעם "קיין" א"נישט"? צו דען ווייסט איר וועגן וואס איך רעד, צו עס איז שטותים? איך האף אז איר פארשטייט בכלל וואס איך וויל...
))"קיין פֿראַגע נישט"
ביידיש צריך לשלול פעמיים. ולכן לא אומרים "קיינער איז געקומען" אלא "קיינער איז נישט געקומען". כך גם בדוגמא שהבאת. יתכן שבדיבור שוטף יגיד מאן דהו "קיין פֿראַגע" אבל זה רק מכיוון שהוא חתך את סוף המשפט "…נישט". כאמור, בכתיבה צריך להקפיד על השלילה הכפולה. [עניתי לך בעברית כי העניין עקרוני]
ביידיש צריך לשלול פעמיים. ולכן לא אומרים "קיינער איז געקומען" אלא "קיינער איז נישט געקומען". כך גם בדוגמא שהבאת. יתכן שבדיבור שוטף יגיד מאן דהו "קיין פֿראַגע" אבל זה רק מכיוון שהוא חתך את סוף המשפט "…נישט". כאמור, בכתיבה צריך להקפיד על השלילה הכפולה. [עניתי לך בעברית כי העניין עקרוני]
פון וואנט נעמסט דו דאס?
אפשר האט דאס אויסגעטראכט איינער אין יי"ווא? יידיש איז א רעדעוודי´קע שפראך און א סאך מאל פארדאפעלט מען ווערטער בפרט ביי אונז "אוסט-יידען" דאך ביי די יעקעס און אין וועסט-אייראפע האב איך געהערט א סאך מאל "קיין פראגע" (אגב ס´אזוי אויך אין דייטש) ס´ליגט נישט אין דעם קיין פרינציפ "קיינער איז געקומען" איז א נישא אהן קיין נושא אויב איך געדענק מיין דקדוק און דעריבער נישט גערעכט פארוואס האסט דו געענטפערט אויף עברית?
אפשר האט דאס אויסגעטראכט איינער אין יי"ווא? יידיש איז א רעדעוודי´קע שפראך און א סאך מאל פארדאפעלט מען ווערטער בפרט ביי אונז "אוסט-יידען" דאך ביי די יעקעס און אין וועסט-אייראפע האב איך געהערט א סאך מאל "קיין פראגע" (אגב ס´אזוי אויך אין דייטש) ס´ליגט נישט אין דעם קיין פרינציפ "קיינער איז געקומען" איז א נישא אהן קיין נושא אויב איך געדענק מיין דקדוק און דעריבער נישט גערעכט פארוואס האסט דו געענטפערט אויף עברית?
פירוט נוסף על המילה "קײן"
במשפטי שלילה באה תוית השלילה קיין במקום התויות אַ, אַן (תויות מסתמות). ולכן השלילה של "איך האָב אַ מכשפֿהלע" תהיה "איך האָב נישט קיין מכשפֿהלע". לכן כאשר יש תוית מיידעת, כגון: די, דער, אין במשפטי השלילה שלהם את המילה קיין. ולכן השלילה של "ער גייט מיט די קינדער" תהיה "ער גייט נישט מיט די קינדער" (ללא "קיין"). __________________ מוזר, לעניין ההערה שלך על ייוו"א ("אויסגעטראַכט איינער פֿון ייִוואָ"): קרא קצת על ההיסטוריה של המחקר שלהם, ועל שיטות העבודה של הבלשנים, תלמד להרכין ראש בפני מאַקס ואוריאל ווײַנרײַך שהיו בלשנים עולמיים ולא דווקא בלשני יידיש. לאחר כל זה אולי תבין שהם לא "המציאו" שום דבר כפי שזה משתמע מדבריך אלא פיתחו את המסורות השונות וקבעו כללי כתיבה הוגנים ופשרניים בין הדיאלקטים השונים. ואני כתבתי בעברית מכיוון שהנושא הזה עשוי לעניין גם את הקוראים שמתקשים בקריאה מסיבית ביידיש. אגב כך, הערה לי אליך מוזר: אם תוסיף סימני פיסוק, תחלק את הטקסט למקטעים קטנים יותר, תדבר ברור יותר, זה יקל עלי ובטח גם על חברי הפורום האחרים להבין את מה שאתה מנסה - ולא תמיד מצליח – להגיד.
במשפטי שלילה באה תוית השלילה קיין במקום התויות אַ, אַן (תויות מסתמות). ולכן השלילה של "איך האָב אַ מכשפֿהלע" תהיה "איך האָב נישט קיין מכשפֿהלע". לכן כאשר יש תוית מיידעת, כגון: די, דער, אין במשפטי השלילה שלהם את המילה קיין. ולכן השלילה של "ער גייט מיט די קינדער" תהיה "ער גייט נישט מיט די קינדער" (ללא "קיין"). __________________ מוזר, לעניין ההערה שלך על ייוו"א ("אויסגעטראַכט איינער פֿון ייִוואָ"): קרא קצת על ההיסטוריה של המחקר שלהם, ועל שיטות העבודה של הבלשנים, תלמד להרכין ראש בפני מאַקס ואוריאל ווײַנרײַך שהיו בלשנים עולמיים ולא דווקא בלשני יידיש. לאחר כל זה אולי תבין שהם לא "המציאו" שום דבר כפי שזה משתמע מדבריך אלא פיתחו את המסורות השונות וקבעו כללי כתיבה הוגנים ופשרניים בין הדיאלקטים השונים. ואני כתבתי בעברית מכיוון שהנושא הזה עשוי לעניין גם את הקוראים שמתקשים בקריאה מסיבית ביידיש. אגב כך, הערה לי אליך מוזר: אם תוסיף סימני פיסוק, תחלק את הטקסט למקטעים קטנים יותר, תדבר ברור יותר, זה יקל עלי ובטח גם על חברי הפורום האחרים להבין את מה שאתה מנסה - ולא תמיד מצליח – להגיד.
וואלה! דו ביסט אין א גוטע גיסטע
היינט. איך האב געוואוסט אז א שטעך טאן ייווא" וועט דיר ציפען, כאטש נישט אזוי ווייט. איך האב נישט דער מינדסטען אהנונג וואס צו די אלע גוטע יאהר זיינען "תויות מסתמות ומיידעות" -זאל איך אזוי וויסען פון אלע בייזע חלומות. דאס איז שוין די צווייטע מאל וואס דו שרייבסט מיר וועגען פיסוק מיט ניקוד און בעצם ביסט דו גערעכט. אבער (שטענדיג איז דא אן "אבער") מעגסט זיך א ביסעל בארעכענען מיט דעם אז ערשטענס כל, זיינען די אלע "אונזעריגע" שרייבערייען, ד.ה. צייטונגען, שריפטען און ביכער, אויף אזא שטייגער געשריבען און צו דעם ביו איך צוגעוואוינט. צווייטענס, איך האב נישט דער בלאסטען אהנונג וואס איז דאס גראמאטיק, ס´קיין מאל נישט געשטאנען אין מיין ד´ אמות. די איינציגסטע זאך וואס איך ווייס איז אז דארט וואו מ´דארף אריינאטעמען ביי א געשפרעך לייגט מען שריפטליך צו א "פסיק" און אז די טעמע איז געענדיגט א פינטאלע.(און א פראגע-צייכען ביי א שאלה) אז דו (צו א צווייטער דא אין פארום) ווילסט מיר אויסלערנען בעסער -וועל איך מקבל זיין באהבה. כאטש וואס איך שטעל אויס מיינע ווערטער ריכטיג, נח מיט זיבען גרייזען איז קליין אויף עטליכע פון אונזער זעהר געעהרטער שרייבער´ס, איך צייכען דיר נאר צו "גיט שנבס" וואו איך האב נישט פארשטאנען קיין איין ווארט. און דריטענס, ס´פעלט מיר צייטווייליג די געלט איינצוקריצען לשון-קודש´דיקע אותיות אויף מיין מכשפה´לע און ביז דערווייל שרייב איך אלץ פון אויסערווייניג(איך האב איר געקויפט אין אויסלאנד)ווי אזוי מאכט מען די טעקסט אויף קלענערע שטיקלאך? דא האב איך נישט קיין טענות וואס דו האסט געשריבען אין עברית,איך האב נאר נישט פארשטאנען וואס דו האסט צוגעשריבען"כי העניין עקרוני" וואס האב איך געשריבען נישט קלאר גענוג אדער פראביערט צו זאגען וואס מ´האט נישט פארשטאנען? נ.ב. היסטאריע ביכער אויף ייווא´ס פארשונגען האב איך נישט געטראפען אויף די פוליצעס אין בהמ"ד און אלץ וואס איך האב צו שפעטען פון זיי לאז איך אף א צווייטער מאל, ווען דו וועסט זיין רוהאיגער אדער ווען איך וועל דיר וועלען ארויסנעמען פון די כלים נ.ב.ב. א שאד דו האסט אפגעלאזט מיין פריערדיגען שרשור ס´האט געקענט ווערען אינטערסאנט זייט געזונט (און איך בייג נישט מיין קאפ פאר קיינעם!)
היינט. איך האב געוואוסט אז א שטעך טאן ייווא" וועט דיר ציפען, כאטש נישט אזוי ווייט. איך האב נישט דער מינדסטען אהנונג וואס צו די אלע גוטע יאהר זיינען "תויות מסתמות ומיידעות" -זאל איך אזוי וויסען פון אלע בייזע חלומות. דאס איז שוין די צווייטע מאל וואס דו שרייבסט מיר וועגען פיסוק מיט ניקוד און בעצם ביסט דו גערעכט. אבער (שטענדיג איז דא אן "אבער") מעגסט זיך א ביסעל בארעכענען מיט דעם אז ערשטענס כל, זיינען די אלע "אונזעריגע" שרייבערייען, ד.ה. צייטונגען, שריפטען און ביכער, אויף אזא שטייגער געשריבען און צו דעם ביו איך צוגעוואוינט. צווייטענס, איך האב נישט דער בלאסטען אהנונג וואס איז דאס גראמאטיק, ס´קיין מאל נישט געשטאנען אין מיין ד´ אמות. די איינציגסטע זאך וואס איך ווייס איז אז דארט וואו מ´דארף אריינאטעמען ביי א געשפרעך לייגט מען שריפטליך צו א "פסיק" און אז די טעמע איז געענדיגט א פינטאלע.(און א פראגע-צייכען ביי א שאלה) אז דו (צו א צווייטער דא אין פארום) ווילסט מיר אויסלערנען בעסער -וועל איך מקבל זיין באהבה. כאטש וואס איך שטעל אויס מיינע ווערטער ריכטיג, נח מיט זיבען גרייזען איז קליין אויף עטליכע פון אונזער זעהר געעהרטער שרייבער´ס, איך צייכען דיר נאר צו "גיט שנבס" וואו איך האב נישט פארשטאנען קיין איין ווארט. און דריטענס, ס´פעלט מיר צייטווייליג די געלט איינצוקריצען לשון-קודש´דיקע אותיות אויף מיין מכשפה´לע און ביז דערווייל שרייב איך אלץ פון אויסערווייניג(איך האב איר געקויפט אין אויסלאנד)ווי אזוי מאכט מען די טעקסט אויף קלענערע שטיקלאך? דא האב איך נישט קיין טענות וואס דו האסט געשריבען אין עברית,איך האב נאר נישט פארשטאנען וואס דו האסט צוגעשריבען"כי העניין עקרוני" וואס האב איך געשריבען נישט קלאר גענוג אדער פראביערט צו זאגען וואס מ´האט נישט פארשטאנען? נ.ב. היסטאריע ביכער אויף ייווא´ס פארשונגען האב איך נישט געטראפען אויף די פוליצעס אין בהמ"ד און אלץ וואס איך האב צו שפעטען פון זיי לאז איך אף א צווייטער מאל, ווען דו וועסט זיין רוהאיגער אדער ווען איך וועל דיר וועלען ארויסנעמען פון די כלים נ.ב.ב. א שאד דו האסט אפגעלאזט מיין פריערדיגען שרשור ס´האט געקענט ווערען אינטערסאנט זייט געזונט (און איך בייג נישט מיין קאפ פאר קיינעם!)
Copyright©1996-2021,Tapuz Media Ltd. Forum software by XenForo® © 2010-2020 XenForo Ltd.